Қорқыттың нақыл сөздері

Сабақ

Сыныбы: 8-сынып Қазақ әдебиеті  

І бөлім

«Дананың сөзі-көненің көзі»

Сабақтың тақырыбы: Қорқыттың нақыл сөздері

Мектеп:

Күні

Мұғалімнің аты-жөні:

Қатысқан оқушылар:                   Қатыспаған оқушылар:

Осы сабақ  арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

Т/Ж.8.1. көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану

Б/С.8.3. шығармадағы материалдық және рухани құндылықтар

ды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру

Бағалау критерийлері

Көркем шығарманы өз көзқарасымен дәлелдеп, әңгімелейді;

Құндылықтарына заманауи тұрғыда жаңаша баға береді;

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар орындайды: нақыл сөздерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолданады

Оқушылардың көпшілігі орындайды: нақыл сөздерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолданып, шығарманы заманауи тұрғыда салыстыра алады

Кейбір оқушылар орындайды: нақыл сөздерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолданып,шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырады, жаңашылдығына баға береді

Тілдік мақсат

Талқылауға арналған сұрақтар: 

1.Нақыл сөздердің мақал-мәтелден ерекшелігі неде ?

2.Нақыл сөздер  адамға қандай ой тастайды?

Диалог құруға/пікірін жеткізуге тіркестер: 

Болжам жауаптар: 

Менің ойымша, нақыл сөздердің мақал-мәтелден ерекшелігі-нақыл сөздер белгілі бір автордың айтқан сөздері.

Мақал-мәтелдер - халық ауыз әдебиетінің туындысы. 

Салыстыра қарағанда, нақыл сөздер де, мақал-мәтел де тәрбие беру көздері. 

Өмірмен байланыстыратын болсам,ата-анам тәрбие беруде нақыл сөздерді мысал ретінде алып отырады.

Бұл оймен келісемін, себебі нақыл сөздер өмірді тану үшін қажет.

Алдыңғы оқу

Қорқыттың нақыл сөздері,олардың мақал-мәтелден айырмашылығы мен ұқсастығын «Арқа мен арқа» әдісімен үй тапсырмасын қайталау кезінде жалпы шолу жасап өтеді.

                                                      Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Жоспарланған жаттығу түрлері 

ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

Сабақтың ортасы

Білу және түсіну

10 минут

Қолдану.Талдау

10 минут

Жинақтау.

Бағалау

10 минут

І.Оқушылар қоржыннан кесінді парақшалар алып, парақшада көрсетілген сөздер бойынша топқа бөлінеді,парақшадағы сөздер:

«ҮЛГІ»

«ӨНЕГЕ»

«МҰРА»

«ТӘРБИЕ»

Берілген сөздерді өткен тақырыппен байланыстыра талдау арқылы бүгінгі тақырып «Қорқыттың нақыл сөздері» екені таныстырылады. Оқушылар сабақ тақырыбына орай мақсат қояды, оқушылар мақсатымен ұштастырып,оқу мақсаты таныстырылады.

Оқушылар ортаға шығып, «Арқа мен арқа» әдісі арқылы рқасымен тіресіп тұрып, Қорқыт өмірі, нақыл сөздері туралы сұрақ-жауап арқылы үй тапсырмасын пысықтайды.

«Екі жақты түсініктеме күнделігі» стратегиясы арқылы тапсырмамен жұмыс.

1.Тапсырма :Берілген кестені «Екі жақты түсініктеме күнделігі» стратегиясы бойынша толтырып жазыңызы.

дескриптор: - Қорқыттың нақыл сөздерінің мағынасын ашады;

      - нақыл сөздерінің қазіргі қолданыстағы мәнін ашатын мақал-

        мәтелдерден баламасын табады;

      -Үлгідегідей кестені толтырады;

2. «Бинго» әдісімен топтық тапсырмалық  жұмыс. 

Тапсырма: Берілген сөздерді жинақтап, Қорқыттың  нақыл сөзін шығарыңыздар.

1- топ:Тозған мақта бөз болмас,ежелгі жау ел болмас.

2-топ:Мыңғырған  мал жиғанмен, адам жомарт атанбас.

3-топ:Өтірік сөз өрге баспайды. 

4-топ: Адам баласы керуен сияқты:тоқтады,көшті де кетті.

Дескриптор: - жасырылған нақыл сөзді анықтайды;

«Əңгіме жүргізудің Сократтық  тәсілі» әдісін қолдану арқылы оқушыларды пікірталасқа тарту,өзара талдау,талқылау жүргізеді.  

Тапсырма: Төмендеберілген  нақыл сөздерге сүйене отырып, алдымен «Ішкі шеңбердегі» оқушылар, сосын «сыртқы шеңбердегі» оқушылар өз ойларыңызбен бөлісіңіз,өзара пікірталасқа түсіңіз,жаңаша баға беріңіз.

1,2-топ – «Тәкәппарлықты тәңірі де сүймес» нақылдың мағынасын ашып, өмірдегі  «тәкәппарлық,менмендік» туралы өз ойларыңызбен бөлісіңіздер;

3,4-топ – «Қанша байлық жисаң да –бұйырғаннан артық жей алмайсың» нақыл сөзі бойынша ойыңызбен бөлісіңіз.

дескриптор: –пікірталасқа түседі, өзара талқылайды;  

–өз көзқарасын дәлелдеп, әңгімелейді;

Тапсырма: Қорқыттың «Анадан өнеге көрмеген қыз жаман,Атадан өнеге көрмеген ұл жаман» нақыл сөзі негізінде төменде берілген тақырыптардың біріне  эссе жазыңыз.

1.  Бүгінгі ұл мен қыздың мінез-құлқы қандай болу керек?

2. Ата-ана тәрбиесінің мәні неде?

Бағалау критерийі: –100 сөзден тұратын эссе жазады;  

–құндылықтарына заманауи тұрғыда жаңаша баға береді;

– Қорқыт нақыл сөздерінің қазіргі баламасын қолданады;

Сабақтың соңы

4 минут

Кері байланыс.

«Түйін сөз» стратегиясы

1- қадам: 10 – ға шейін  сандар қиындыларын әзірлеймін.

2- қадам: Оқушыларға бір санды таңдауға тиіс екенін түсіндіремін.

3- қадам: Оқушылардың сан мен олардың сабақ туралы ой – пікірлерін ұштастыра айтатынын түсіндіремін. 

4 – қадам: Олар бүгінгі сабақта не түсінді? Бүгінгі сабақ қандай жаңалықтарға толы болды? Алдағы сабаққа ұсынысы қандай?Оқушылар  осы сұрақтарға жауап береді.

Мысалы, Бір дегенім – білім. Бүгін меннақыл сөздердің мағынасын ашып,орынды қолдануды білдім.

Екі дегенім- ертеңге сенім.Осындай нақыл сөздер тұрғанда қазақтың баласы ұлттың тілін,дінін құрметтеп өтеді.Келесі сабақта нақыл сөздерден кітапша жасап әкелсек деген ұсынысым бар.

Үй тапсырмасы

1 минут

Сәйкестендіру кестесі. Интернеттен Қорқыт нақыл сөздерін қарастырып,қазіргі баламасын анықтап, кестеге жазып  келу. 

Дескриптор: – оқулықтан тыс 5 нақыл сөзін анықтайды;

• кестеге толтыру арқылы баламасымен жазып келеді ;

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз? 

Оқушылардың жас ерекшелігіне , оқу мазмұнын игеруіне қарай тапсырмалар жүйесі құрылған.

Бағалау –  «Сыншыл дос», «3 шапалақ», мадақтау 

Пәнаралық байланыс: тарих,қазақ тілі  

Қауіпсіздік ережелері:компьютермен жұмыс жүргізуде ережелерді сақтайды. 

АКТ-мен байланыс:АКТ құрылғылары

Құндылықтармен байланыс : «Рухани жаңғыру», «Мәңгілік Ел» бағдарламалары көрсеткен  құндылықтарға назар аударылады.

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы  қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?