Жағымсыз статистика

Жағымсыз статистика (сценарий-жоғарғы сыныптарда сахналауға)
Кейіпкелер:
Айдар-әзірге жұмыссыз, ары таза жігіт
Балнұр-Айдардың әйелі
Қайсар-Айдардың досы
Бірінші сцена. Сөзді жұмысқа тұруға сөйлесуге кеткен Айдарды күтіп отырған Балнұр бастайды.

-Иә, қалай болды? Көңілінен шыға алдың ба?
-.....
-Не дейді, жұмысқа қашан кіріссең болады дейді?
-......
-Әй тіліңді жұтып қойдың ба? Айтсаңшы төзімімді тауыспай!
-Хабарласамыз дейді....
-Хабарласамыз? Осымен алтыншы жұмыс орның ғой хабарласамыз деген. Бірде біреуі хабарласпалы. Одан да көңілінен шықпадым, олардың талабына сай болмадым десеңші.
-Туууй, жақсы сөз жарым ырыс деген, сәл күтейік, бастығы да жаман кісі емес сияқты.  Басқа басқа осы кәсіпорыннан жұмыс орны бұйыратын сияқты. Жә, оны қойшы, қарашы мен саған не әкелдім. Ау, айтпақшы менің батырым қайда?
-Тоқта, жаңа ғана ұйықтаттым. Керек емес. Мен құлпынай жемеймін!
-Ау, құлпынай сенің сүйікті жемісің емес пе еді?
-Жемеймін. Әкет. Үш ай болды тапқан бір тиының жоқ. Құлпынай жеген не теңің? Осыдан жұмсқа тұрып, мардымды ақша таппасаң, баламды алып кетемін, айтпады деме! Ажырасамын сенен!
-Не? Сенің есің ауысқан ба? Кетеміні несі? Ажырасамын?!Шүкір, он екі мүшем сау. Екі қолға бір күрек, қара жұмыс істесем де бағамын балам екеуіңді.
-Стоп! Не надо мне твои бағамын, қағамын, сүйем күйем. Алдыңғы жұмысың жақсы еді... Беріп тұрған ақшасын алып, үсынған қағазына қолыңды қоя салсаң қайтер еді? Принцип мринциптарың кімді қызықтырады қазір?
-Доғар! Арамнан ақша жемеймін, пара алмаймын. Көріп жатырмын параның қайда апарарын...
-Ничего не знаю. Егер осыдан жұмысқа тұрмасаң, баламды алып кетемін! Айтқаным айтқан!
- Ажырасамын... Әәә, солай ма? Ажырасамын.

Екінші сцена. Клуб. Айдар екі досымен отыр.Қайсар келіп, Айдардың достарымен әңгімені естіп достарынан бөліп әкетіп, әңгімесін тыңдайды.

-Ооо, қалайсың досым? Жұмыс қалай, әйелің, бала шаға? Ауыл аймақ, бота тайлақ.
-Иә, айтсаңшы отбасылық өмірдің қызығы мен шыжығын біз сияқты холостяктарға.
-Ауыз толтырып айтар ештеңем жоқ. Жұмыстан шығып қалғам. Әйеліммен арамыз нашар. Ажырасып тынбасақ жарар еді...
-Красавчик, досым. Солай болу керек. Жассың, қайтесің басыңды біреу үшін ауыртып.  Оданда оралыңның барынды ойна да күл. Жүрсеңші мен ұқсап жарқылдап!
-Әй, не деп тантып отырсың? Достығың қайда? Ақылыңды айтып, құлағанды сүйеудің орнына, жарасына тұз сеуіп... Сені де дос дейді-ау.
-Ал, досым екі құлағым сенде... Не жағдай, қара аспанды төндірердей?

Айдар Қайсарға бастан кешкені мен көргенін баяндап жатқанда Балнұрдың монологы оқылады.

-Айдар өте жақсы жігіт. Сүйіп қосылдық. Жайлы, табысты жұмысы болды. Құрылыс компанияларының салған мектеп, аурухана сияқты әлеуметтік нысандарын тексеріп,  қабылдап алып, қол қоятын еді. Үш ай бұрын бір мердігер компания аудандық аурухананың құрылысына тендер ұтып, жұмысын жүргізбей, күйеуіме үлкен соммада ақша ұсыныпты. Істеріне көз жұма қарауы үшін. Айдар келіспеді, ал мердігер компания мұның бастығымен келісіп,  ақыры Айдарды жұмыстан шығарып жіберді... Енді жұмыссыз. Баламның жұрттан қалмай, не ішем не жеймін демей өскенін қалаймын.
-Ееее, досым. Не деймін. Жас бала емессіңдер, бірақ баланың тірлігін жасайсыңдар. Жүр кәне, тарт үйіңе.

Айдар мен Қайсар Айдардың үйіне келеді. Үйде Балнұр бар

-Сәлем Балұр.
-Сәлем.
-Жағдайларыңа қанықпын. Сырт көз сыншы деген, айтарымды құлақ салып тыңдауларыңды өтінемін.
-Балнұр айтшы, ажырасамын деп айтқанда қандай аргументті негізге алдың? Олай айтуыңа не себеп болды?
-Балаларым... солардың болашағы. Киер киім, ішер астан қысылмаса деймін. Маркс айтпақшы «Сананы тұрмыс билейді» емес пе?
-Айдар сенде не мәселе?
-Әйелім күні түні ызыңдап, жұмыс жұмыс деп мазамды алып болды. Миымды жеп бітірді.
-Жақсы. Сендердің ойларыңша осы айтқандарың ажырасуға негіз бе? Әрине жоқ. Сендердің араздықтарың ішкі жан дүниелерің, яғни рухани қарама қайшылықтан туып отырған нәрсе емес. Тұрмыстық түйткіл. Мәселенің түп тамыры жұмыссыздық. Кез келген жағдайда проблеманын бетін шолмай, тереңіне үңілейік. Айдар, сен өз ісінің білгірі, мықты мамансың. Мен саған жұмыс табуға көмектесемін. Осымен бітсін.
-Рахмет, Қайсар.
-Алғысым шексіз, Қайсар. Ақша, жұмыс деп ажырасамыз деуге де барып қалыппыз-ау?!
-Иә, сен біздің шел басқан көзімізді аштың. Сырт көз сыншы деген осы. Сен нағыз доссың!

Соңғы сөз. Кезек- кезек оқиды
-Ажырасу қазіргі қоғамындағы ең үлкен проблемалардың бірі. Оған статистикалық деректер дәлел бола алады.
-2010 жылы 146 мың неке тіркелген, соның ішінде  41 мың отбасының шаңырағы шайқалған.
-2018 жылы 137 мыңға жуық тіркелсе, соның ішінде  54797 отбасының шаңырағы шайқалған.
Ажырасу бойынша ТМД елдері арасында, әлем бойынша алдыңғы қатардамыз. Аналар аман болсын, балалар жыламасын...