Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқыту мен тәрбиелеудегі дидактикалық ойынның рөлі.
Бала және ойын... Келісетін шығарсыз, бұл сөздер әрқашан қатар жүреді. Кішкентай адамның қызықты өмірі және оның үлкен әлемнің құпияларымен танысуы неден басталады? Әрине, ойыннан. Бұл ең қарапайым нәрселерді таңғажайып және қызықты етуге көмектеседі. Бала үшін қандай адамдар ертегілер мен сиқыршылар бола алады? Ең алдымен, ата-аналар мен тәрбиешілер…
ОP бар мектеп жасына дейінгі балаларда танымдық қызығушылықты тиімді дамытудың оңтайлы мүмкіндіктерінің бірі-дидактикалық ойын, өйткені бұл мектеп жасына дейінгі баланың психикалық және интеллектуалды дамуында өте маңызды.
Дидактикалық ойын "Кім жарасады, алсын!»
Дидактикалық тапсырма. Балаларды тақырып туралы айтуға үйрету, оның ең тән белгілерін атап өту: пішіні, түсі, сапасы және мақсаты; сипаттама бойынша бөлмеде немесе көшеде затты табу, құралдарды, машиналарды, олардың жұмыста кім қолданылатынын білу; зейінді, ойлауды, есте сақтауды және сөйлеуді дамыту.
Ойын ережелері. Заттың сипаттамасына сәйкес оны бөлмеде тауып, оны дұрыс атаңыз. Кім қателеседі және ол туралы айтылған затты әкелмейді, ол ойынның соңында сатып алынатын фантомды төлейді. Ойын әрекеттері. Жұмбақ, болжау, заттарды іздеу. Ойын барысы.
- Бүгін біз осындай ойын ойнаймыз: бөлмеде көптеген құралдар, машиналар (ойыншықтар) бар. Сіз олардың біреуін таңдайсыз және сіз қандай құрал немесе машина туралы айтып жатқаныңызды білу үшін айтасыз. Бірақ тақырыпты атауға болмайды. Біз өзімізді болжауымыз керек. Кім бірінші болжаса, ол осы затты тауып, үстелге әкеледі.
- Мен тігіншіге қажет затты ойлап таптым. Ол металл. Сіз жұмбақ жасай аласыз:"екі ұшы, екі сақина және Қалампырдың ортасында".
"Бұл қайшы", - дейді бала. - Жарайсың, бар, әкел және үстелге қой. Ойын үстелде көптеген түрлі құралдар мен машиналар болғанша жалғасады. Ойын қателескендердің және дұрыс емес затты әкелгендердің қиялдарын болжаумен аяқталады.
Танымдық-зерттеу бірлескен іс-әрекетінде мұғалімнің әңгімелері, оның іс-әрекеттерін бақылау, балалардың зерттеу белсенділігі, сурет салу, ойындар, ертегілерді тыңдау біріктіріледі, бұл дамушы әсерді қамтамасыз етеді. Баланың ата-анасымен бірге жүргізетін зерттеулері ерекше маңызға ие. Сонымен қатар, ата – аналар, бір жағынан, оның танымдық белсенділігін қолдайды, екінші жағынан, баламен бірлескен ортақ іске қосылады және осылайша оның танымдық қызметіне мән береді.
Балаңызбен "керісінше" ойынын ойнаңыз. Оған күнделікті өмірде әртүрлі қарама-қайшылықтарды көрсетіңіз: биік және төмен (үй, адам, ағаш), ұзын және қысқа (жіп, үйге апаратын жол, балабақшаға апаратын жол), келіңіз-кетіңіз, сулаңыз-құрғатыңыз, күліңіз-жылаңыз, киініңіз-шешініңіз, таң-кеш, күн-түн, ашық қараңғы және т.б. балаға әртүрлі ноталар мен музыкалық аспаптардың дыбысын көрсетуге болады (керней қатты ойнайды, скрипка тыныш және т. б.); онымен қайғылы және көңілді әндерді тыңдаңыз.
Балаңызға тоңазытқыштың мұздатқышын көрсетіңіз. Мұзды алдын ала мұздатыңыз, балаңызға мұзды табаққа салып, мұздың суға айналуын бақылаңыз. Балаңызбен қыс пен жазды, көктем мен күзді нақты салыстыра отырып, жыл мезгілдері туралы сөйлесіңіз.
Баланы ваннаға шомылу кезінде эксперимент жасаңыз: ол суды алақанымен күрт ұрып, судың қаттылық белгілерін көрсетуі мүмкін екенін сезінсін. Су қатып, мұзға айналғанда қатты болуы мүмкін. Су қатты және сұйық болуы мүмкін. Суды сезінуге болмайды, ол сұйық. Суды тек ұстауға болады және оның қандай екенін айтуға болады: суық немесе ыстық. Ваннаға мұзды лақтырыңыз, бала онымен ойнасын. Оның назарына мұз ериді-бөлік кішірейіп барады (мұздың үлкен бөлігін арнайы дайындаған дұрыс – суды кружкаға мұздату керек), мұз тас сияқты қатты, мұз еріп, суға айналады
Осылайша, дидактикалық ойын ОP бар мектеп жасына дейінгі балаға қоршаған шындықтың көптеген құбылыстарымен тірі, қызықты түрде танысуға, оларды өз іс-әрекеттерінде белсенді түрде көбейтуге мүмкіндік береді. Даму процесіне Дидактикалық ойындарды дұрыс қосу ОP бар мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығын қалыптастыру және оны тиімді ету үшін жұмысты түзетуге көмектеседі.