ОЖСБ дайындау ерекшелігі
2007-шы жылғы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Жолдауында Мемлекет басшысы «Үштілділік» жобасын кезең-кезеңмен жүзеге асыра бастау керектігін ұсынған болатын. Қазақстан халқының рухани дамуымен қатар, бұл жоба ішкі саясаттың жеке бір бағыты болды.(1)
Сол себептен ОЖСБ дайындығында өзімнің жұмысымда орыс және қазақ тілін әсіресе грамматикасын салыстыра білім беремін. Өз тәжірибемнің жұмысымның нәтижесін ОЖСБ дайындалуының қорытындысын жасап отырмын.
Көбінесе орыс тілінде ережелер қазақ тіліне ұқсас болғандықтан, естеріне салып отырамын.
ОЖСБ - ол оқушылардың білім сапасына байланысты деп айталмаймын. Оқушы ережені мысалы жаттап алса да, оны тест бойынша қолдануды білмейді. Сондықтан алдымен жыл басында тақырыптық тестерден басстаймын. Тестегі тапсырмаларды түсінуден, тапсырмаларын дұрыс аударып түсінгенінен назар аударамын. Алдында термин сөздерді жаттатып, сынақ аламын, кейін сөз таптарын қайталап, тестпен ұққандығын тексеремін. Қыркүйектің соңында жалпы тесте оқушылардың білмейтін тақырыптары белгіленеді. Дәптерлерінде қате жұмысын өткізеді. Қате жұмысында білмеген тапсырмаларды жазып, жауаптарын сөзбен жазғызамын, соңғы бағанда +, - бағалаймын, немесе ережеден сынақ тапсырады. Дәптерлеріне әр оқушы қайталайтын өзінің тақырыптары болады. Қате жұмысты да бағалаймын.
Критерийлері: 50пайызы дұрыс - "3", 75-89 пайызы дұрыс - "4", 90-100 пайызы дұрыс - "5" баға қоямын.
Оқушының тесті дұрыс шығару үшін, тапсырманың дұрыс түсінгені жөндігінен, тексергенде аударуды ұсынамын, сол аударма жасап тұрғанда кейбір оқушылар өзі қателігін түсінеді. Тестпен жұмыс жасауға ойлау қабілеттерін дамыту үшін интерактивті тақтаны қолданамын. Жалпы сыныппен бірге ойлау тәртібіне үйретемін. Сол мақсатқа жетуге қарапайым ережелер көмек болады:
1. Тест сұрағын дұрыс аударып, түсінуге тырыс,керекті терминдерді белгіле,
2. Берілген сөздердің ережесін есіңе келтір,
3.Ережені ұмытсаң, логиканы қолдан,
4. Жауабын білмесең , бос орын қалдырма, ішкі сезіміне жақын бір жауапты таңда.
Тақырыптық тестер - 25 сұрақтан құралған.
оқушының аты-жөні : Иванов Сергей
25 |
||||||||||||||||||
24 |
||||||||||||||||||
23 |
||||||||||||||||||
22 |
||||||||||||||||||
21 |
||||||||||||||||||
20 |
||||||||||||||||||
19 |
||||||||||||||||||
18 |
||||||||||||||||||
17 |
||||||||||||||||||
16 |
||||||||||||||||||
15 |
||||||||||||||||||
14 |
||||||||||||||||||
13 |
||||||||||||||||||
12 |
||||||||||||||||||
11 |
||||||||||||||||||
10 |
||||||||||||||||||
9 |
||||||||||||||||||
8 |
||||||||||||||||||
7 |
||||||||||||||||||
6 |
||||||||||||||||||
5 |
||||||||||||||||||
4 |
||||||||||||||||||
3 |
||||||||||||||||||
2 |
||||||||||||||||||
1 |
||||||||||||||||||
тақырыбы |
Зат есім |
Сын есім |
Сан есім |
еітістік |
есімдік |
устеу |
Септеулік Демеулік жалғаулық шылау |
Даусты дауыссыз буын фонетика |
Қаратпа сөз Қыстырма сөз |
Жай сөйлем |
Салалас Қ.с. |
Сабақтас қ.с. |
Осы мониторингтен оқушы өзін-өзі бақылап, қандай тақырыптан бағанадағы көрсеткіштері төмен болса, сол тақырыпты қайталаумен немесе жаттаумен білімін толықтырады.
Тақырыптық бағалау критерийлері: 20 ұпайдан асып 23-25 болса - білемін , бірақ 1-2 қате болғандықтан- "5" қойылады. 22 балға дейін- орташа білемін, - "4 баға қойылады. Критерйлерге қарап, қорытынды өздеріне жасайды, білімімді жетілдіру немесе қайталау керек деген ұғымға келуге тиісті.
50 ұпай шығарған - "3 " пен бағаланады- ол өзіне жаттау керек деген сөз, төмен деңгейде білемін деген деп түсіну керек,
50 ұпайдан кем болса - ол тақырыпты білмеймін - жаттау, сынақ тапсыру деген.
Мониторинг жасағандамысалы 20 - зат есім, 5 сын есім ,есімдік -10 - осылай ұпай бойынша оқушылар өздеріне қандай тақырыпты жақсы біледі, қандай тақырыпта білімдері - төмен ,қандай ереже қайталау немесе жаттау екенін оқушылар өздігінен біліп тұрады.
Кейбір ұқсас сөздердің айырмашылығына назар аударамыз: сан есім- сын есім, қаратпа сөз- қыстырма сөз, жалғау- жалғаулық , төл сөз- төлеу сөз деген тағы сондай ұқсастықты өздері іздеп тауып, жаттайды.
Төмен оқитын оқушылармен бөлек жұмыс жасаймын, нәтижеге жеткен оқушыларға консультацияға келуге міндетті емес.
Оқушыларға көбінесе өздігінен жұмыс беруге тырысамын.
Оқушылардың дайындығына қолданатын оқу құралдары :
20 сұрақтан ОЖСБ тестер,
Шың тестері,
Кесте бойынша берілген грамматикалық материал ,
Электрондік тестілеу интернеттен алынған ,
Сөздіктер.
ОЖСБ дайындау сапасына әсерін төмендететін жағдайлардың бірі : ол консультацияға қатысқылары келмейді (Төмен оқитын оқушылар). Ал жақсы оқитын оқушылар басқа пәндеріне олимпиадаларына дайындалуы, спорт сайыстарына қатысуы себептерінен сабаққа қатыспауы - ол да әсер етеді.
Түзету жұмыстар жоспарлауым:
1. Консультацияны тек төмен оқитын оқушылармен өткізу міндетті, жақсы нәтижеге жеткен оқушылар келуге міндетті емес, өздерінің қалауымен келеді, түсініксіз сұрақтары болса дайындалып келеді.
2. Қателерін түзету жұмыс арқылы білмеген ережелерден сынақ алу,
2.Тақырыптық тестілеумен өз-өздерін тексеру арқылы төмен білетін тақырыптарды қайталау жұмыстарын өткізу,
3. Ата- аналар жиналыста ОЖСБ нәтижелерімен таныстыру, кеңес беру
4. Сынып жетекшілерімен, ата- аналармен тығыз байланыста болу.
5. Психологтардың кеңестеріне назар аударамын.
Қолданған әдебиет
1. strategy2050.kz «www.strategy2050.kz».
автор: Кадрелинова М.К.