Мақалада 2017-2021 жылдардағы Қазақстан Республикасы мемлекеттік бюджетінің кірістері мен шығыстарының серпіні туралы ақпараттық-талдау деректері берілген. Бюджеттің шығындарының өсу қарқынына әсер етуші салаларға, мемлекеттік қазынаға түсетін кірістер деңгейіне жан-жақты анализ жасалды. Сонымен қатар, әр жылдық есептілік бойынша салықтық түсімдерінің динамикасы зерттелген. Тақырып мемлекеттік ақшаның жыл сайынғы шығындарының артуымен, дефициттің көбею деңгейі және бюджет тапшылығының ел экономикасына әсерімен өзекті.
Түйін сөздер: бюджет, дефицит, салық, мемлекеттік шығыстар және кірістер.
XXI ғасырда экономикалық жағдай әлемдік деңгейде кез-келген елдің маңызды бір бөлігі болып табылады. Бюджеттік ақшаның қозғалысы мемлекеттік экономиканың дәрежесін сипаттайтын негізгі параметрлердің бірі. Кез келген қоғамның және жалпы мемлекеттің тұрақты дамуының негізі оның әлеуметтік-экономикалық дамуымен байланысты. Мемлекеттік бюджетті тиімді қолдану арқылы мемлекет әртүрлі салаларды дамыта алады. Барлық деңгейдегі бюджеттердің жұмыс істеуі – бюджеттің кірістері мен шығыстары арқылы жүзеге асады. Үкімет бюджет арқылы ұлттық табысты жинақтап, оларды ғылымды, экономиканы, әлеуметтік маңызы бар басқа да салаларды дамытуға бағыттау үшін қолданады. Қарапайым халық салық төйлегендіктен, мемлекеттік бюджеттің дұрыс өндірілуі әрбір азаматқа қатысы бар процесс. Зерттеу жұмысының мақсаты бюджеттің динамикасының өзгеруін зерттеу.
«Бюджет» термині белгілі бір кезеңдегі ақшалай кірістер мен шығыстардың тізбесін білдіреді. «Мемлекеттік бюджет» анықтамасы бұл кескіндеме мемлекетке тиесілі екенін білдіреді.
Мақала мемлекеттік бюджеттің қозғалысын зерттеуден басталады. Ең алдымен, мемлекеттік бюджеттің кірістері мен шығыстарының өзгеру деңгейін анықтау қажет.
