Аннотация. Бұл мақалада Қазақстан Республикасының жұмыссыздық деңгейі мен оның қазіргі жағдайы, атқарылып жатырған шаралар мен шешу жолдары қарастырылады. Бүгінгі таңда Қазақстанның еңбек нарығында гуманитарлық ғылымдар саласындағы мамандардың шамадан тыс көптігі және техникалық кадрлардың тапшылығы байқалады, осыған байланысты шетелдік жұмыс күшінің мамандары кәсіпорындардың жоғары білікті мамандарға қажеттіліктерін жылдам қанағаттандырудың уақытша балама шешімі болып табылады. Бірақ бұл өз кезегінде ҚР тұратын азаматтардың жұмыссыз қалу қаупіне әкеліп соқтырады. Мақсат: Алдағы уақытта жұмыссыздық деңгейін болжау және шешу жолдарын қарастыру.
Кілтті сөздер: жұмыссыздық, пайыз, жұмыспен қамту, экономика, статистика, аймақ, көрсеткіш.
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің мәліметі бойынша жұмыссыздық деңгейі 4,9 % құрап отыр.[1] Жұмыссыз халық туралы ресми статистикалық ақпарат мынадай топтар бойынша қалыптастырылады: тұрғылықты жерінің түрі бойынша, аймақ бойынша, жынысы бойынша, жас топтары бойынша, білім деңгейі бойынша, жұмыссыздық себептері бойынша, жұмыссыздық ұзақтығы бойынша.
Қазақстандағы еңбек нарығына келетін болсақ, елімізде жұмыссыздықтың табиғи және циклдік жұмыссыздық сияқты әртүрлі түрлері бар. Мамандық немесе біліктілік бойынша еңбек нарығында сұраныстың сәйкес келмеуі салдарынан талапкердің жұмыс табу мүмкіндігінің болмауы сияқты факторлар бар. Сондай-ақ құрылыс және ауыл шаруашылығы салаларында маусымдық сұраныс байқалады. 2018 жылы жұмыссыздық деңгейі 4,9% ды құрады. Бұл алдынғы жылдармен салыстырғанда төмен. Бірақ сол уақыттармен әлі өзгеріссіз деуге болады.
2020 жылдың соңына қарай бірнеше шаралар қарастырылған болатын. «Бірінші бағыт – еңбек ресурстарының біліктілігін арттыру бойынша 37,1 мың адам оқытылды. «Бастау бизнес» бағыты аясында 105 мың адамға қолдау көрсетілді, 210 мың адам халықтың осал топтары үшін субсидияланған жұмысқа орналасты, жұмыс күшінің ұтқырлығын ынталандыру үшін 3 мың адам қоныстандырылды, 319 мың адам тұрақты жұмысқа орналасуға көмек көрсетілді. 2021 жылы 1,2 млн адамға мемлекеттік қолдау шаралары көрсетіледі. «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясында жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету шараларымен 700 мың адам қамтылады. Оның ішінде 227 мың адам жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шаралары қарастырылып, 473 мыңы тұрақты жұмыс орындарына орналастырылады. [2]
Корреляция коэффициенті – статистикада бұл x және y екі сандық айнымалылардың арасындағы сызықтық немесе пропорционалды тәуелділіктің тенденциясын өлшейтін көрсеткіш болып табылады.
2015-2021 жыл аралығындағы ҚР экономикалық тұрғыдан белсенді халық саны және жұмыспен қамтылған халық саны.[3] Екі көрсеткішті салыстыру барысында байланыс анықталды.
